Oko 4 miliard lat temu jeden z największych asteroidów kiedykolwiek zarejestrowanych w Układzie Słonecznym zderzył się z Ganimedem, największym księżycem Jowisza. To zdarzenie nie tylko spowodowało przesunięcie osi obrotu Ganimeda, ale także trwale zmieniło jego strukturę geologiczną. Badania sugerują, że asteroid, którego średnica została oszacowana na około 300 kilometrów, był 20 razy większy od tego, który spowodował wymarcie dinozaurów na Ziemi. Jego uderzenie stworzyło krater o średnicy między 1400 a 1600 kilometrów, co drastycznie zmieniło powierzchnię księżyca.

Na powierzchni Ganimeda znajdują się duże rowki, które tworzą koncentryczne kręgi wokół punktu uderzenia, co skłoniło naukowców w latach 80-tych do postawienia hipotezy, że ten wzór jest wynikiem masywnego uderzenia asteroidu. Jednak dopiero niedawne badania planetologa Naoyukiego Hirate z Uniwersytetu w Kobe, które wykorzystały symulacje komputerowe, umożliwiły bardziej szczegółową analizę tego wydarzenia. Hirata odkrył, że punkt uderzenia był prawie idealnie umiejscowiony na meridianie najdalej od Jowisza, co sugeruje, że Ganimed przeszedł przez proces reorientacji swojej osi obrotu.

Ta zmiana została spowodowana silnym przesunięciem masy wewnątrz Ganimeda w wyniku asteroidu, a symulacje pokazały, że tylko uderzenie o takiej wielkości mogło spowodować tak drastyczny efekt. Wyniki badań wskazują również na potencjalnie znaczące zmiany w wewnętrznej strukturze księżyca, w tym zmiany w jego podziemnym oceanie, który ma głębokość ponad 100 kilometrów. Naukowcy uważają, że te oceany zawierają więcej wody niż wszystkie oceany Ziemi razem wzięte, co czyni Ganimeda interesującym obiektem w poszukiwaniu możliwych form życia poza Ziemią.

Pomimo znaczenia tego odkrycia wiele szczegółów dotyczących termalnych i strukturalnych konsekwencji uderzenia w wnętrze Ganimeda nadal nie jest znanych. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) planuje misję JUICE (JUpiter ICy moons Explorer), która dotrze na orbitę Ganimeda w 2034 roku. Podczas sześciomiesięcznej misji JUICE zbierać będzie dane, które pomogą naukowcom w dalszej analizie skutków tego pradawnego uderzenia i jego wpływu na ewolucję największego księżyca Jowisza.

Dzięki tej misji naukowcy zdobędą nowe wglądy w historię Układu Słonecznego oraz proces formowania lodowych satelitów takich jak Ganimed, co umożliwi lepsze zrozumienie dynamiki planet i księżyców na przestrzeni miliardów lat.

Źródło: Uniwersytet w Kobe